Thụy Sĩ với bốn ngôn ngữ chính thức nhưng vẫn giữ được bản sắc dân tộc riêng biệt, là một sự pha trộn độc đáo của nhiều nền văn hóa – và điều này cũng thể hiện rõ nét trong ẩm thực nơi đây.
Mỗi vùng miền đều mang dấu ấn ẩm thực từ các nước láng giềng như Ý, Đức, Pháp và Áo, đồng thời chia sẻ tình yêu với những sản phẩm địa phương được nuôi dưỡng từ cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Có thịt bò và sữa từ những đồng cỏ núi Alps, cá từ Hồ Geneva, lúa mì từ vùng “thùng lúa” phía Bắc Lausanne, và trái cây từ những đồng bằng đầy nắng. Thụy Sĩ còn có nhiều vườn nho, tạo nên nền văn hóa rượu vang quan trọng mà người Thụy Sĩ vui vẻ giữ chủ yếu cho riêng mình.
Fondue – Linh Hồn Của Ẩm Thực Thụy Sĩ
Món ăn được liên kết chặt chẽ nhất với Thụy Sĩ chính là fondue – từ động từ tiếng Pháp “fondre” có nghĩa là tan chảy. Bạn sẽ tìm thấy món này ở các nhà hàng khắp đất nước, thậm chí một số ngôi làng trên núi còn có máy bán tự động phở phô mix để chuẩn bị tại nhà.
Fondue Thụy Sĩ cổ điển là kiểu “moitié-moitié” – một nửa phô mai Gruyère và một nửa Vacherin Fribourgeois, được nấu chảy trong caquelon (nồi fondue) cùng rượu vang trắng, tỏi và kirsch (rượu mạnh), ăn kèm với những miếng bánh mì nhúng vào lớp phô mai dẻo bằng nĩa dài. Cũng có những phiên bản với cà chua hoặc nấm bolet, ăn kèm khoai tây luộc. Dù chọn loại nào, bạn chưa thể coi là hoàn thành cho đến khi tranh giành được “religieuse” – lớp phô mai giòn ở đáy nồi.
Trải nghiệm tại: Restaurant Les Armures ở phố cổ Geneva nổi tiếng với fondue và raclette.
Raclette – Hương Vị Phô Mai Tan Chảy
Trong khi fondue thường được ăn vào mùa đông, raclette là món phô mai nóng phù hợp cho mọi thời điểm. Một nửa bánh phô mai Raclette du Valais được đặt trên máy đặc biệt để làm tan chảy lớp trên cùng, sau đó cạo ra đĩa và ăn kèm với khoai tây luộc, dưa chua và hành tây ngâm.
Ý tưởng là bạn cứ tiếp tục quay lại để lấy thêm cho đến khi hết bánh phô mai hoặc bụng no căng, cái nào đến trước.
Rösti – Món Khoai Tây Quốc Dân
Gắn liền với vùng Thụy Sĩ nói tiếng Đức, rösti đã trở thành một phần không thể thiếu của Thụy Sĩ đến mức nó đã cho tên cho ranh giới ngôn ngữ vô hình giữa vùng nói tiếng Pháp và tiếng Đức, được gọi một cách thân mật là “Röstigraben” (nghĩa đen là “vết nứt Rösti”).
Đây là bánh khoai tây bào sợi, chiên giòn, được thưởng thức khắp đất nước. Các topping phổ biến bao gồm thịt xông khói, nấm, trứng chiên và tất nhiên là phô mai, hoặc dùng làm món ăn kèm với xúc xích bratwurst hay Kalbsgeschnetzeltes – đặc sản Zürich với thịt bê trong sốt kem và rượu vang trắng.
Trải nghiệm tại: Zeughauskeller ở Zürich, một quán rượu truyền thống phục vụ rösti với mọi thứ.
Cá Từ Hồ Léman – Hương Vị Tươi Mát
Hồ Léman (Hồ Geneva) rộng lớn là nhà của nhiều loại cá như cá hồi, cá rô và fera. Món “filets de perche meunière” cổ điển sẽ mang đến cho bạn khoảng mười miếng phi lê cá nhỏ, được phục vụ trong sốt chanh và bơ cùng khoai tây chiên.
Tuy nhiên, do quá phổ biến nên nhu cầu vượt quá nguồn cung và nhiều cá được nhập khẩu từ nơi khác.
Trải nghiệm tại: Café de la Poste ở làng ven hồ Lutry phục vụ filets de perche menuière ngon tuyệt cùng các món cá và hải sản khác.
Älplermagronen – Macaroni Của Vùng Núi Alps
Đây là món ăn thịnh soạn được tạo ra để cung cấp nhiều năng lượng cho nông dân địa phương làm việc trên địa hình núi hiểm trở.
Về cơ bản, đây là phiên bản Thụy Sĩ của macaroni phô mai – sự kết hợp của mì ống và khoai tây thái hạt lập phương trong sốt phô mai và kem đậm đà, ăn kèm hành tây chiên giòn và sốt táo. Vị chua ngọt của táo sẽ cân bằng độ béo của sốt, giúp bạn dễ dàng thưởng thức thêm.
Trải nghiệm tại: Nhiều nhà hàng trên núi, bao gồm Engstligenalp gần Adelboden. Lưu ý – đây là phần ăn rất lớn!
Xúc Xích Thụy Sĩ
Bạn sẽ không ở Thụy Sĩ lâu mà không gặp một hoặc hai loại xúc xích. St Galler Bratwurst với thịt heo và bê màu nhạt là món ăn vặt tiêu chuẩn tại mọi lễ hội, nướng và ăn kèm mù tạt và bánh mì. Schüblig là xúc xích hun khói thịt heo hoặc bò thường được nướng cùng.
Ở vùng nói tiếng Pháp, papet vaudois là món xúc xích thịt heo và bắp cải nấu với tỏi tây và khoai tây. Đừng bỏ lỡ xúc xích quốc gia Thụy Sĩ – cervelat khiêm tốn, một loại xúc xích hun khói nhỏ truyền thống ăn quanh lửa trại.
Trải nghiệm tại: Le Vaudois ở Lausanne là nơi tuyệt vời để thưởng thức papet vaudois cổ điển.
Risotto và Polenta Tại Grotto Ticino
Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ hàng xóm Ý, bang Ticino ở phía Nam Thụy Sĩ có cảm giác khác biệt so với phần còn lại của đất nước. Nhiều grotti – những nhà hàng đơn giản thường có khu vườn râm mát – phục vụ các món đặc trưng như polenta và risotto; gạo thậm chí được trồng ở đây, tại Vallemaggia.
Hạt dẻ là sản phẩm địa phương khác, được dùng để làm bánh, mật ong, mứt và vermicelles – món tráng miệng purée hạt dẻ phổ biến khắp Thụy Sĩ.
Trải nghiệm tại: Grotto Morchino bên ngoài Lugano để thưởng thức các món Ticino truyền thống.
Meringue và Kem Tại Gruyères
Làng Gruyères có thể nổi tiếng thế giới với phô mai, nhưng ở Thụy Sĩ nó gần như được biết đến nhiều không kém với kem đôi, được làm từ chất béo gạt ra từ sữa dùng sản xuất phô mai. Đây không phải kem đôi thường, mà là phiên bản đặc biệt dày và béo ngậy, kết hợp hoàn hảo với meringue nhẹ như không khí.
Món tráng miệng Thụy Sĩ cổ điển này được yêu thích đến mức còn có lễ hội kem đôi hàng năm tại Gruyères.
Trải nghiệm tại: Le Chalet de Gruyères để thưởng thức đặc sản của làng ngay tại chỗ.
Rượu Vang Địa Phương
Thụy Sĩ không được biết đến trên toàn cầu như một quốc gia sản xuất rượu vang, nên du khách thường ngạc nhiên khi thấy những vườn nho trải dài trên sườn Hồ Geneva và dọc thung lũng Rhône. Đất nước có khoảng 1500 nhà sản xuất trên sáu vùng rượu vang, nhưng hầu như không xuất khẩu, để lại cho người Thụy Sĩ tự thưởng thức một cách nhiệt tình.
Chasselas (hay Fendant như được biết đến ở Valais) là rượu vang trắng phổ biến nhất, trong khi Pinot Noir và Merlot là những loại đỏ thông thường. Ngoài rượu vang, các vườn cây ăn quả Valais còn cho ta schnapps; Williamine từ lê Williams và Abricotine từ mơ là hai loại nổi tiếng nhất.
Trải nghiệm tại: Tout Un Monde ở Grandvaux với sân thượng đẹp nhìn ra những vườn nho hàng thế kỷ.
Chocolate Thụy Sĩ Huyền Thoại
Thụy Sĩ là người tiên phong trong việc phát triển chocolate sữa và thanh chocolate rắn. Danh tiếng của họ về đồ ngọt này vẫn bền vững nhờ những cái tên lớn như Nestlé, Lindt và Cailler.
Ngày nay, có vô số loại chocolate – để có điều gì đó khác biệt, hãy thử hỗn hợp vàng của Villars hoặc chocolate ruby của Callebaut.
Trải nghiệm tại: Chuỗi Läderach với nhiều sản phẩm đa dạng, hoặc các chocolatier độc lập như Auer ở Geneva hay Schiesser ở Basel.
Món Cho Người Ăn Chay
Thụy Sĩ khá dễ dàng cho người ăn chay, với nhiều món phô mai cổ điển tự nhiên không có thịt. Tuy nhiên, người thuần chay có thể gặp khó khăn hơn do tình yêu của đất nước với sữa.
Dù vậy, xu hướng thực phẩm thực vật đã thực sự phát triển mạnh ở Thụy Sĩ gần đây.
Hiltl ở Zürich, một nhà hàng chay lâu đời, giờ đây có thêm Tibits – chuỗi nhà hàng buffet chay phổ biến với các chi nhánh trên khắp đất nước, cùng những địa điểm độc lập phục vụ thực đơn hoàn toàn hoặc một phần thực vật như KLE cao cấp ở Zürich.
Hành trình khám phá ẩm thực Thụy Sĩ không chỉ là việc thưởng thức những món ăn ngon, mà còn là cách để hiểu sâu hơn về văn hóa, truyền thống và con người nơi đây. Mỗi món ăn đều kể một câu chuyện, mỗi hương vị đều mang một ký ức, và mỗi bữa ăn đều là một trải nghiệm đáng nhớ.
